Pogoń za Litwą

Największy problem z tą publikacją miała litewska telewizja. Jak przetłumaczyć wieloznaczny, dynamiczny tytuł naszej książki. Pogoń to oczywiście herb Litwy, ale w języku litewskim sama czynność pogoni kojarzy się ze ściganiem przywołującym jakieś lęki. A w stosunkach polsko-litewskich, jak wiadomo, właśnie lęki bywają, niestety, motywem wiodącym. Tłumaczyć musieliśmy jasno i wyraźnie, że nasze gonienie za Litwą nie ma żadnych negatywnych podtekstów. Goniliśmy ją po to, by się o niej jak najwięcej dowiedzieć, by doświadczyć przyspieszonego kursu litewskości.

Dlaczego zwinka zajęła się  tym tematem? Bo Litwa jest zdecydowanie najmniej znanym w Polsce najbliższym sąsiadem. I, powiedzmy szczerze, większość naszych rodaków musi przyznać, że są podobni do bywalca warszawskich salonów z "Dziadów" Mickiewicza, który o Litwie wiedział mniej niż o Chinach.

Dlaczego tak się dzieje? Jak zauważył podczas spotkania promocyjnego "Pogoni za Litwą" profesor Ryszard J. Lassota z Uniwersytetu Warszawskiego, przyczyna leży między innymi w tym, że Litwa jest krajem... spokojnym. A dzisiejsze media interesują się głównie przemocą, krwią i ludzkim nieszczęściem.

W naszej książce przysłowiowego trupa nie ma. Nie szukamy go na Litwie. Próbujemy za to zrozumieć, dlaczego Litwini - zwłaszcza starszego pokolenia - nieufnie podchodzą do Polaków. Czy ciągle boli ich zajęcie Wilna w 1920 roku przez generała Żeligowskiego? Czy nadal Polak kojarzy im się z panem noszącym głowę wysoko i spoglądającym na Litwinów z góry? Krótko mówiąc, jeżeli coś do nas macie, a najwyraźniej macie, to powiedzcie to drodzy Litwini otwarcie: Kawa na ławę!